نقد و بررسی مقاله عصمت از دایره المعارف قرآن لایدن بر اساس آراء و مبانی شیعه

Authors

بی بی سادات رضی ده آبادی

نویسنده نرجس جواندل

نویسنده

abstract

اهتمام نوشتار حاضر، بررسی انتقادی مقاله «عصمت» (impeccability)، اثر پال ای واکر، مورخ و مدرس دانشگاه های آمریکا و کاناداست که آن را در دایره المعارف قرآن لایدن به طبع رسانده است.  حاصل این دیدگاه او درخصوص خاستگاه، ابعاد و ماهیت عصت را می توان چنین خلاصه کرد: عصمت، یعنی مصونیت از گناه و خطا؛  هرچند که این اصطلاح و این مفهوم، این گونه در قرآن به کار نرفته است اما بر پایه دیدگاه اکثریت متکلمان اندیشه معصومیت، اندیشه ای قطعی است . در قرآن و احادیث، کم وبیش به گناه پیامبران تصریح شده است و مسلمانان متقدم نیز آن را کم و بیش تصدیق کرده اند، بعدها شیعیان درپی ادعای قدرت مطلقه امامانشان، اندیشه عصمت را به وجود آوردند و اندک اندک آن را به پیامبران نیز تسری دادند. حتی یکی از متألهان شیعه (هشام بن حکم) مدعی بود که عصمت امام، ضروری تر از عصمت پیامبر است. برخی از پیامبران، دست کم پیش از بعثت مرتکب گناه شده اند. گناه یعنی نافرمانی به قصد مخالفت با قوانین خدا؛ اما مخالفتی که از سر غفلت و خطا صورت گیرد، گناه نیست و این بهترین تأویل درباره آیاتی است که به گناه انبیا تصریح می کند. عصمت به معنای قادر نبودن بر گناه نیست، بلکه لطف و عطیه ای است از جانب خداوند که پیش از انجام گناه و حتی پس از آن به پیامبر می رسد. در این نوشتار، باتوجه به مدعیات یادشده، این نتایج به دست آمده است که هرچند واژه عصمت در مفهوم کلامی خود در قرآن به کار نرفته است اما قرآن با واژه های دیگری برعصمت انبیا تصریح دارد. شیعه مبدع عصمت نیست و نسبت دادن این عقیده به متکلم شیعی، هشام بن حکم که وی عصمت امام را در مقایسه با عصمت پیامبر ضروری تر می داند، بی اساس است. در مفهوم گناه، قید عمد یا سهو لحاظ نشده است. پس بهترین راه برای تأویل آیاتی که به ظاهر موهم عدم عصمت است، توجه به درجات گناه است، نه نظریه سهو  پیامبر که از دیدگاه شیعه مردود است. هر چند عصمت، امری اختیاری و لطفی از جانب خداست، اما اسبابی چون علم به فساد گناه و اراده قوی پیامبر است که انگیزه ارتکاب به گناه را در وی از بین می برد، نه آن که بعد از تصمیم به گناه، این لطف، پیامبر را دریابد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقد و بررسی مقاله عصمت از دایرة‌المعارف قرآن لایدن بر اساس آراء و مبانی شیعه

اهتمام نوشتار حاضر، بررسی انتقادی مقالة «عصمت» (Impeccability)، اثر پال ای واکر، مورخ و مدرس دانشگاه‌های آمریکا و کاناداست که آن را در دایرة‌المعارف قرآن لایدن به طبع رسانده است.  حاصل این دیدگاه او درخصوص خاستگاه، ابعاد و ماهیت عصت را می‌توان چنین خلاصه کرد: عصمت، یعنی مصونیت از گناه و خطا؛  هرچند که این اصطلاح و این مفهوم، این‌گونه در قرآن به‌کار نرفته است اما بر پا...

full text

ارزیابی مقاله شفاعت در دائره المعارف قرآن لایدن

مقاله شفاعت اثر مستشرق آمریکایی خانم والری جف هافمن است که در دائره المعارف قرآن لایدن، یکی از دائره المعارف های برجسته و مورد رجوع جهانی پیرامون قرآن کریم منتشر شده است. از آنجا که نقد و ارزیابی اینگونه آثار زمینه آشنایی افکار عمومی با اسلام حقیقی را فراهم می سازد لذا پژوهش حاضر به منظور مشخص نمودن فضای فکری مستشرقان در خصوص آموزه های قرآنی برای پژوهشگران مسلمان به ارزیابی این مدخل پرداخته است...

full text

ترجمه و نقد مدخل سیره نبوی از دایره المعارف قرآن لایدن

سیره پیامبر اکرم (ص) همواره مورد مطالعه و تحقیق مستشرقان بوده است. آنان تقریبا در تمام ابعاد و زوایای زندگی پیامبر کتاب نوشته اند، به طوری که سیره پژوهی آنان به ویژه در قرون اخیر بسیار شگفت انگیز است.مطالعه مدخل «سیره و قرآن» نشان می دهد که مهمترین موضوعاتی که ذهن مستشرقان را به خود مشغول نموده عبارتند از: مصدر و منشاء سیرع، تاریخ نگاری سیره و قرآن، ارتباط سیره و زندگی پیامبر با قرآن و ایجاد شب...

ارزیابی مقاله شفاعت در دائره المعارف قرآن لایدن

مقاله شفاعت اثر مستشرق آمریکایی خانم والری جف هافمن است که در دائره المعارف قرآن لایدن، یکی از دائره المعارف های برجسته و مورد رجوع جهانی پیرامون قرآن کریم منتشر شده است. از آنجا که نقد و ارزیابی اینگونه آثار زمینه آشنایی افکار عمومی با اسلام حقیقی را فراهم می سازد لذا پژوهش حاضر به منظور مشخص نمودن فضای فکری مستشرقان در خصوص آموزه های قرآنی برای پژوهشگران مسلمان به ارزیابی این مدخل پرداخته است...

full text

نقد و بررسی میزان هم آوایی مدخل "آیات شیطانی" با منابع اهل سنت در دایره المعارف لایدن

مدخل "آیات شیطانی" نوشته‌ی یکی از خاورشناسان به نام "شهاب احمد" است که در دائره‌المعارف قرآنی لایدن به چاپ رسیده است، نویسنده مدخل با مراجعه‌ای که به منابع تفسیری و گزارشهای روایی اهل سنت داشته است به بررسی تاریخ افسانه غرانیق پرداخته است "شهاب احمد" در مقاله خود پس از ذکر نامها و نامگذاران این جریان به آیات و متون تفسیری اشاره کرده است و گزارش‌هایی از منابعی که تحلیل‌هایی بر آن وارد نموده‌اند ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
شیعه شناسی

جلد ۱۲، شماره ۴۸، صفحات ۱۴۹-۱۸۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023